Badanie cytologiczne szyjki macicy jest badaniem przesiewowym mającym na celu wykrywanie zmian nowotworowych szyjki macicy, każda współżyjąca kobieta powinna je wykonywać 1-2 lata. Polega ono na pobraniu rozmazu złuszczonych komórek nabłonka szyjki macicy, a preparat ocenia się w badaniu mikroskopowym. Kobiety z grupy ryzyka powinny być badane częściej. Obecnie badanie oceniane jest wg. skali Bethesda, jednak równocześnie wynik podawany jest w skali Papanicolau: Znaczenie praktyczne badania cytologicznego:
I - wynik niepodejrzany
II - wątpliwy, ale niepodejrzany
III - wynik niepewny
IV - duże podejrzenie raka
V - rozmaz przemawia za rakiem
*Skuteczność w rozpoznawaniu ok. 75%
*Badanie jest niebolesne