BAZA WIEDZY
Polega na oglądaniu powierzchni szyjki macicy, dolnej części jej kanału oraz pochwy i sromu przy pomocy urządzenia optycznego - kolposkopu. Jest to mikroskop, przy użyciu którego można uzyskać powiększenie od 4 do 50 razy. Ocenia się strukturę przestrzenną nabłonka, jego barwę, układ i przejrzystość oraz rysunek naczyń krwionośnych. Pozwala w ciągu kilku minut ustalić rozpoznanie, podjąć odpowiednie decyzje dotyczące terapii i w niektórych przypadkach przystąpić od razu do leczenia. Badanie umożliwia wykrycie przedklinicznych postaci raka szyjki macicy, zmian zapalnych, zakażeń bakteryjnych oraz wirusowych. Pod kontrolą kolposkopu pobiera się również wycinki do badania histopatologicznego.
*Skuteczność w rozpoznawaniu ok. 90%
*badanie jest niebolesne
Połączenie kolposkopii z cytologią daje 95% PRAWIDŁOWYCH rozpoznań.
Technika chirurgicznego leczenia przy użyciu przy wykorzystaniu niskich temperatur w celu zamrożenia nieprawidłowych tkanek na szyjce macicy zwana też kriochirurgią. Końcówkę krioaplikatora należy wprowadzić do pochwy i delikatnie dotknąć do szyjki macicy ze zmianą chorobową np. (nadżerką). Sprężony podtlenek azotu przepływając przez krioaplikatorowoduje jego oziębienie do ok. -40 C. Działanie niskiej temperatury spowoduje zniszczenie chorej tkanki. Dla optymalnego zadziałania niskiej temperatury na chore tkanki długość zamrażania tkanek powinna wynosić 3 minuty. Po rozmrożeniu zabieg należy powtórzyć przez kolejne 3 minuty.
*Zazwyczaj krioterapii nie towarzyszy duży ból i w zasadzie ogranicza się tylko do nieprzyjemnych doznań związanych z długotrwała bo ok. 15min. obecnością wziernika w pochwie.
Polega na braku nabłonka wielowarstwowego płaskiego, pokrywającego tarczę części pochwowej stwierdza się różne formy morfologiczne błony śluzowej kanału szyjki macicy (nabłonek walcowaty). Jest jedną z najczęstszych zmian u kobiet. Może być następstwem zmian zapalnych, poporodowych lub występować jako tzw. nadżerka wrodzona. Nadżerka albo nie daje objawów, lub objawia się krwawieniem kontaktowym (po stosunku płciowym) lub upławami (patologiczną,obfitą wydzieliną z pochwy). Gdy nie ma objawów, a cytologia i kolposkopia OK to nie wymaga leczenia, w innych przypadkach metody destrukcyjne: krioterapia lub waporyzacja.
Opierają się na wykazaniu obecności gonadotropiny kosmkowej (HCG) - hormonu białkowego produkowanego przez rozwijający się trofoblast, obecnego we krwi i wydalanego z moczem ciężarnej. Stężenie tego hormonu rośnie od chwili zagnieżdżenia się zapłodnionego jaja w śluzówce macicy. Wykrywa obecność hormonu hCG w moczu. Testy są w stanie wykazać, czy jesteś w ciąży, już pierwszego dnia po terminie spodziewanej miesiączki (około 14 dni po zapłodnieniu) i to w czasie zaledwie 5 minut, z wykorzystaniem próbki moczu pobranej w dowolnej porze dnia.
Stały się standardem opieki dla każdej kobiety w ciąży. Do badań nieinwazyjnych należą:
TEST POTRÓJNY
Test potrójny polega na oznaczeniu w krwi ciężarnej alfa-fetoproteiny ( AFP), hormonu gonadotropowego ( hCG) oraz wolnego estriolu (uE3). Krew na to badanie należy pobrać między 14 a 20 tygodniem ciąży. Jeżeli jest możliwe zaplanowanie wykonania testu, to należy pobrać krew jak najwcześniej po 14 tygodniu. W teście potrójnym przeprowadza się ocenę ryzyka wystąpienia u płodu zespołu Downa, Edwardsa oraz otwartej wady OUN.
TEST ZINTEGROWANY
Łączne wykonanie testu PAPP-A w 10-13 tygodniu ciąży i testu potrójnego potrójnego 14-20 tygodniu ciąży nazywamy testem zintegrowanym. Bardzo ważne jest aby obliczenie ryzyka nie odbywało się osobno w obu testach, ale łącznie przy użyciu specjalnego oprogramowania, z uwzględnieniem korelacji pomiędzy parametrami biochemicznymi w pierwszym i drugim trymestrze. Test zintegrowany daje najwyższą wykrywalność nieprawidłowości u płodu wynoszącą ponad 90 %. Jednocześnie ogranicza do niezbędnego minimum wykonywanie badań inwazyjnych np. amniopunkcji. Wyżej wymienione testy są całkowicie bezpieczne dla płodu. Wynik ten nie informuje bezpośrednio czy płód obarczony jest jedną z tych wad, lecz ocenia prawdopodobieństwo jej wystąpienia. Jeżeli ryzyko wystąpienia wady zostanie uznane jako podwyższone tzw. pozytywny wynik testu, wówczas istnieje możliwość przeprowadzenia specjalistycznych badań genetycznych, które ostatecznie potwierdzają istnienie choroby.
Testy owulacyjne
Stężenie LH w surowicy krwi (oraz w moczu) zmienia się w czasie trwania cyklu miesięcznego. Na 12-24 godziny przed owulacją następuje maksymalnywzrost jego stężenia i jest to tzw. pik LH. Pod jego wpływem uruchomione są mechanizmy doprowadzające dopęknięcia pęcherzyka, z którego wydostaje się dojrzała komórka jajowa. Za pomocą testu w prosty, nieinwazyjny sposób można z dużym prawdopodobieństwem oznaczyć przewidywany dzień owulacji. Ocena stężenia hormonu LH za pomocą testu zajmuje około 3 minut. W ten sposób wykrywa się z dokładnością do 2-3 dni optymalny - z punktu widzenia poczęcia - czas współżycia. Daje to maksymalną szansę zapłodnienia parom, które są już zdecydowane na posiadanie potomstwa oraz kobietom, bezskutecznie próbującym mieć dziecko. Dokładne określenie terminu owulacji jest również niezbędne dla kobiet, które zdecydowały się na sztuczne zapłodnienie (inseminację domaciczną). Możliwość stosowania testu w domu zmniejsza liczbę wizyt u lekarza i uciążliwych badań, co z kolei redukuje koszty leczenia. Alternatywą jest ocena owulacji w USG (monitorowanie owulacji) MONITOROWANIE OWULACJI - Jest to seria badań ultrasonograficznych stosowanych w diagnostyce i leczeniu niepłodności mająca na celu potwierdzenie owulacji. W przypadku kobiet mających kłopoty z zajściem w ciążę jedno badanie nie wystarcza, aby ustalić czy ma miejsce jajeczkowanie. Stąd konieczne jest kilka badań USG. Tą metodą można monitorować cykle naturalne, a także stymulowane lekami, w tym te gdzie stosuje się techniki wspomaganego rozrodu (IUI, IVF, GIFT).
Jest to patologiczna jama otoczona ścianą, częsta patologia ginekologiczna. Najczęsciej nowotwor łagodny (wykonać USG i CA125 !!!) surowicze tzw. torbiele proste, endometrialne, tworzące się w przebiegu endometriozy (zwane również czekoladowymi), dermatoidalne (tzw. skórzaste), śluzowe, lite bądź zawierające elementy lite podejrzane!!! bo uwaga na zmianę złośliwą rak jajnika). Dlatego dla rokowania i leczenia bardzo istotne jest wczesne rozpoznanie. Klinicznie objawia się zaburzeniem cyklu miesiączkowego, krwawieniem z dróg rodnych poza terminem miesiączki, bólem podbrzusza. Rozpoznanie torbieli to badanie ginekologiczne+USG i CA125 aby wykluczyc RAKA ew. laparoskopia. Leczenie zachowawcze (PRO) lub operacyjne zwykle, gdy przekracza 50mm.
Badanie obrazujące tkanki wewnątrz organizmu, w ginekologii stosowane są sondy przezbrzuszne ocena płodu w ciąży, sondy przezpochwowe dokładna ocena narządu rodnego, oraz sondy do badania gruczołu sutkowego. Badanie usg jest badaniem dodatkowym nie dającym 100% rozpoznania patologii. Minimalne wymagane są 3 badania USG w ciąży w każdym trymestrze.
*badanie jest niebolesne
Miękka, plastyczna kształtka, którą lekarz umieszcza w macicy. Spirala swoimi "ramionami" rozpiera się w jamie macicy, powodując zmiany w błonie śluzowej i w jajowodach. Zmiany te zapobiegają zapłodnieniu komórki jajowej lub zagnieżdżeniu się zarodka. Spiralę zakłada się najczęściej podczas miesiączki, gdyż wtedy szyjka jest w naturalny sposób otwarta. Spirale wykonane są z tworzywa pokrytego miedzią lub srebrem. Jony tych metali mają działanie plemnikobójcze, jedna z wersji uwalnia hormony, powodujące zanik błony śluzowej macicy. Ma to znaczenie terapeutyczne w przypadku kobiet, u których wcześniej stwierdzono przerost błony śluzowej macicy lub krwotoczne miesiączki. Wkładkę zmienia się co 3-5 lat, jest więc stosunkowo tanim środkiem antykoncepcyjnym. Nie zaleca się spirali kobietom, które nie rodziły. Przeciwwskazania: stany zapalne dróg rodnych, krwawienie z dróg rodnych o nieznanym pochodzeniu, uczulenie na składniki spirali, nieprawidłowa budowa anatomiczna macicy, wszczepiona sztuczna zastawka serca,ciąża pozamaciczna w wywiadzie. Główną zaletą jest wysoka skuteczność oraz brak wpływu na aktywność seksualną. Wady: możliwość występowania nieprawidłowych krwawień, możliwa bolesność przy zakładaniu lub usuwaniu, ryzyko poronienia przy zajściu w ciążę, ryzyko nasilenia stanów zapalnych. Po porodzie spiralę można założyć po 6 tygodniach, po cięciu cesarskim powinno się odczekać 3 miesiące.
Kolejną wadą są kontrowersje wokół tego środka antykoncepcyjnego jako wczesnoporonnego, trzeba się liczyć z tym, iż większość instytucji i stowarzyszeń pro-life traktuje tą metodę jako wczesno-poronną. Odsyłam np. na strone
http://www.npr.prolife.pl
ul. Balicka 83, 30-149 Kraków
503 913 862, 518 900 213, (12) 421 85 51
e-mail: gabinet@bellmed.pl